Author: admin

  • Blockchain ແມ່ນ​ຫຍັງ​?

    Blockchain ແມ່ນ​ຫຍັງ​?

    Blockchain ແມ່ນ​ເຕັກໂນ​ໂລ​ຊີຊ໋ອບແວ​ເປັນ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລຊີ​ຊ໋ອບ​ແວ​​ແບບ​ເພຍ​​ທູ​ເພຍ​ (Peer-to-Peer) (ເຊື່ອມ​ຕໍ່​ແບບ​ໂຄງ​ຂ່າຍ​ໂດຍ​ກົງ​ ລະຫວ່າງ​ເຄື່ອງ​ຄອມພິວເຕີ​ (ບໍ່​ມີຄົນກາງ) ທີ່ປົກປ້ອງ​ຂໍ້​ມູນ​ໂດຍ​ທີ່​ບໍ່​ອະນຸຍາດ​ໃຫ້​ໃຜ​ປອມ​ແປງ ຫຼື ​ປ່ຽນ​ໄດ້​ ຫຼາຍ​ທ່ານອາດຈະ​ເຄີຍ​ໄດ້ຍິນ​ວ່າ​ BlockChainຖືກ​ຄິດ​ຄົ້ນ​ຂຶ້ນ​ເພື່ອ​ໃຊ້​ສ້າງ​ສ​ະກຸນ​ເງິນ​ດີ​ຈິ​ຕອນ​ຕ່າງ​ໆ​ ລວມທັງ ບິດ​ຄອຍ (BITCOIN) ແລະ ​ບໍ່​ແມ່ນ​ແຕ່ສະ​ກຸນ​ເງິນ​ດິີຈິ​ຕອນ​ເທົ່າ​ນັ້ນ​ ຍັງມີ​ບໍລິການ​ລາຍ​ເຊັນ​ອອນ​ລາຍ, ຫຸ້ນ​, ເພັງ,​ ຫຼື ​ສິນລະ​ປະ​ຕ່າງ​ໆ,​ ລະບົບ​ລົງ​ຄະ​ແນນ​ ແລະ ​ແອັບ​ພິ​ເຄ​ຊັ່ນ (Applications) ​ອື່ນ​ໆ​ອີກ​ຫຼາຍຢ່າງ​ ເອີ້ນວ່າ​ BlockChain.

    ໂດຍ​ທົ່ວ​ໄປ​ເຮົາ​ໃຊ້​ເງິນ​ທີ່​ເຮັດ​ຈາກ​ເຈ້ຍ​ ເມື່ອ​ທ່ານໄດ້ທະນາບັດ 10 ດອນ​ລາ​ ທ່ານກໍ່​ໝັ້ນໃຈ​ໄດ້​ວ່າ​ມັນ​ບໍ່​ແມ່ນ​ຂອງ​ປອມ​ ແຕ່​ຖ້າຫາກ​ມີກ​ານ​ສົ່ງ​ອີ​ເມວ​ມາ​ບອກ​ທ່ານວ່າ​ “ນີ້ແມ່ນ​ເງິນ​ສິບ​ດອນ​ລາ​​” ທ່ານ​ກໍ່​ອາດຈະ​ບໍ່​ເຊື່ອ​ຢ່າງ​ແນ່ນອນ​ ທັງ​​ທີ່​ເວລາ​ເຮົາ​ “ໂອນ​ເງິນ​” ໂດຍ​ໃຊ້​ຕູ້​ເອ​ທີ​ເອັມ (ATM)​ ຫຼື ​ຈ່າຍ​ເງິນ​ຜ່ານ​ບັດ​​ ເຮົາ​ກໍ່​ໃຊ້​ວິທີ​ການ​ແບບ​ດຽວ​ກັນ​​ ເປັນ​ການ​ສົ່ງ​ເງິນ​ຜ່ານ​ທາງ​ຂໍ້ຄວາມ​ດີຈິຕອນ.

    ເພື່ອ​ເຮັດໃຫ້​ໝັ້ນໃຈ​ວ່າ​ບໍ່​ມີ​ໃຜ​ໂກງ​ ຫຼື ​ສົ່ງ​ເງິນ​ທີ່​ພວກ​ເຂົາ​ບໍ່​ມີ​ຢູ່​ຈິງ​ອອກ​ໄປ​ “ຂໍ້ຄວາມ​” ພວກ​ນີ້​ຕ້ອງ​ເດີນທາງ​ຜ່ານ​ທ​ະນາ​ຄານ​ທີ່​ເຊື່ອ​ຖື​ ຊຶ່ງ​ການ​ໂອນ​ເງິນ​ແຕ່​ລະ​ເທື່ອ​ຈະ​ລົງ​ບັນ​ທຶກ​ທຸກ​ຢ່າງ​ເອົາ​ໄວ້​ ພວກ​ເຂົາ​ຈຶ່ງ​ຮູ້​ ວ່າ​ໃຜ​ມີ​ເງິນ​ຫຼາຍ​ເທົ່າໃດ ​ແລະ​ ຫັກ​ອອກ​ໄປ​ໄດ້​ຢ່າງ​ຖືກ​ຕ້ອງ​ຈາກ​ທຸກ​ໆ​ທຸລະກຳທີ່ເກີດຂື້ນ​ ແຕ່​ລາ​ຄາ​ຂອງ​ບໍລິການ​ກໍ່​ຈັດ​ວ່າ​ສູງ​ຫຼາຍ​ ເນື່ອງ​ຈາກ​ມີ​ທຸລະ​ກຳ​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ເປັນລ້ານ​ທົ່ວ​ໂລກ​ໃນ​ທຸກ​ໆ​ນາ​ທີ​.

    ເນື່ອງຈາກ​ BlockChain ເຮົາ​ສາມາດ​ປະ​ຢັດ​ຕົ້ນ​ທຶນ​ຄ່າ​ບໍລິການ​ຂອງ​ທ​ະນາ​ຄານ​ ເຮັດໃຫ້​ການ​ສົ່ງ​ເງິນ​ຄື​ກັບ​ການ​ສົ່ງ​ອີ​ເມວ​ ແທນ​ທີ່​ຈະ​ສົ່ງ​ຂໍ້​ມູນ​ທຸລະ​ກຳ​ຈຳນວນ​ຫຼາຍ​ຜ່ານ​ເ​ຊີ​ເວີບໍ່ເທົ່າໃດເຄື່ອງ,​ BlockChain ໃຊ້​ຄອມພິວເຕີ​ສ່ວນ​ບຸກ​ຄົນ​ຫຼາຍ​ພັນ​ເຄື່ອງ​ໃນອິນ​ເຕີ​​ເນັດ​ ໂດຍ​ທຸກ​ໆ​ລາຍ​ການ​ຈະ​ຖືກ​ສຳເນົາ ​ແລະ ​ກວດ​ສອບ​ສົມທຽບ​ກັນ​ ລະຫວ່າງ​ ຄອມພິວເຕີ​ທຸກ​ເຄື່ອງ​ ໃນ​ລະບົບປຶ້ມບັນ​ຊີ​ທີ່​ເອີ້ນວ່າ​ ເລດ​ເຈີ​ (Ledger)​ ຊຶ່ງ​ເຮັດໃຫ້​ມີ​ຄວາມ​ປອດ​ໄພ.

    BlockChain ບໍ່​ພຽງແຕ່​ເຮັດໃຫ້​ເຮົາ​ສ້າງ​ສ​ະກຸນ​ເງິນ​ອອນ​ລາຍ​ທີ່ປອດໄພ​ໄດ້​ເທົ່າ​ນັ້ນ​ ຈາກ​ຄຸນສົມບັດ​ຂອງ​ BlockChain ມີ​ຄວາມ​ປອດໄພ​ສູງ​ໃນ​ການ​ຈັດ​ເກັບ​ຂໍ້​ມູນ​ ເຮັດໃຫ້​ຫຼາຍ​ອຸດສາຫະກຳ​ເລີ່ມ​ເອົາ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ​ BlockChain ມາປະ​ຍຸກໃຊ້​ ເຊັ່ນ​: ບັດ​ປະຊາຊົນ​ອອນລາຍ​, ບັດລົງ​ຄະ​ແນນ​ສຽງ​, ຫນັງສື​ຄ້ຳ​ປະ​ກັນ,​ ສັນຍາ​, ສະໂນດ​ທີ່​ດິນ​ ແລະ​ “ເຄື່ອງ​ມື​ທາງ​ກົດ​ໝາຍ​” ອື່ນ​ໆ​ອີກ​ຫຼາຍ​ຢ່າງ. BlockChain ປ່ຽນ​ຮູບແບບໃນ​ການເຮັດ​ທຸລະກິດ​ ປ່ຽນ​ຮູບແບບ​ການ​ໃຊ້​ຊີວິດ​ໃນ​ການ​ແລກ​ປ່ຽນ​ຄ່າ​ Value Exchange ເຊັ່ນ​: ສະໂໜ​ດ​ທີ່​ດິນ​, ບັດ​ປະຊາຊົນ​ ກໍ່​ສາມາດ​ໃຊ້​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ​ Block Chain ໄດ້​ ແລະ​ ຊ່ວຍຫຼຸດເຈ້ຍ​ ມີ​ຄວາມ​ປອດ​ໄພ ​ແລະ​ ​ໜ້າ​ເຊື່ອ​ຖື​ສູງ​ ເພາະ​ບັນ​ທຶກ​ຕະຫຼອດ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ຕົ້ນ ​ທຸກ​ເທື່ອ​ທີ່​ໂອນຍ້າຍ​ປ່ຽນ​ເຈົ້າ​ຂອງ​

    ຮູບພາບປະກອບຈາກ pwc.com

    ເອກະສານອ້າງອີງ: 

    1. https://www.it24hrs.com/2018/block-chain-what-is-blockchain
  • ວິທີການປ້ອງກັນ ADVANCED PERSISTEMT THREATS

    ວິທີການປ້ອງກັນ ADVANCED PERSISTEMT THREATS

    ຖິງແມ່ນວ່າ Advanced Persistent Threats (APT) ຈະຖືກ Ransomware ຍາດພື້ນທີ່ພາດຫົວຂ່າວໃນແຕ່ລະມື້ໄປຈົນໝົດ ແຕ່ກໍ່ບໍ່ແມ່ນວ່າການໂຈມຕີແບບ  APT ຈະມີຈໍານວນຫຼຸດລົງ ຫຼາຍອົງກອນຂະໜາດໃຫ່ຍ ຍັງຕົກເປັນເປົ້າໝາຍຂອງແຮັກເກີ (Hacker) ໃນການຄ່ອຍໆເຈາະລະບົບເພື່ອແຊກຊຶມ ແລະ ລັກຂໍ້ມູນ, ໃນບົດຄວາມນີ້ຈຶ່ງສັງລວມ ວິທີ ໃນການເພີ່ມຄວາມປອດໄພໃຫ້ແກ່ອົງກອນສໍາລັບປ້ອງກັນການໂຈມຕີແບບ APT.

    Advanced Persistent Threats ແມ່ນຫຍັງ?

    APT ເປັນການໂຈມຕີລະບົບເຄືອຂ່າຍຮູບແບບໜຶ່ງ ທີ່ແຮັກເກີຈະເລືອກເປົ້າໝາຍພຽງເປົ້າໝາຍດຽວ ແລ້ວໂຈມຕີສະເພາະເປົ້າໝາຍນັ້ນ ໂດຍການອາໄສວິທີການໂຈມຕີຮູບແບບຕ່າງໆ ປະສົມປະສານກັນ ເພື່ອໃຫ້ປະສົບຜົນສໍາເລັດ ບໍ່ວ່າຈະເປັນການເຮັດ Social Engineering ທີ່ອາໄສຂໍ້ມູນເປົ້າໝາຍທີ່ເກັບສັງລວມມາໄດ້ ຫຼື ການອອກເເບບ ມັນແວ (Malware) ສໍາລັບໃຊ້ໂຈມຕີເປົ້າໝາຍໂດຍສະເພາະ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ຂະບວນການໂຈມຕີ, ການເເຊກຊຶມ, ລຶບຮ່ອງຮອຍຫຼັກຖານ ແລະ ລັກຂໍ້ມູນ ອາດຈະໃຊ້ເວລາຕັ້ງແຕ່ອາທິດໜຶ່ງຂຶ້ນໄປຈົນເຖິງປີໜຶ່ງ ຫຼື ຫຼາຍໆປີກໍ່ມີ.

    ວິທີ ສໍາລັບປ້ອງກັນການໂຈມຕີແບບ APT

    ເນື່ອງຈາກ APT ເປັນການໂຈມຕີທີ່ຖືກອອກແບບມາສະເພາະກັບເປົ້າໝາຍນັ້ນໆ ເຮັດໃຫ້ລະບົບຮັກສາຄວາມປອດໄພທົ່ວໄປອາດຈະບໍ່ສາມາດຮັບມືກັບການໂຈມຕີທີ່ປະກອບໄປດ້ວຍ Zero-day Exploits, Phishing, Advanced Malware ແລະ Web Attacks ຫຼາຍຮູບແບບໄດ້ ເພື່ອເສີມສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ກັບລະບົບຂອງອົງກອນ ຜູ້ເບິ່ງແຍງລະບົບ IT Security ຄວນພິຈາລະນາ 5 ລາຍການດັ່ງນີ້:

    1.      ອອກແບບລະບົບຄວາມປອດໄພແບບ Defense in Depth

    Defense in Depth ຄືແນວຄິດເລື່ອງການອອກເເບບລະບົບຮັກສາຄວາມປອດໄພແບບຫຼາຍຊັ້ນ ສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ມີຫຼາຍເຕັກນິກ ຫຼື ຂະບວນການໃນການກວດຈັບໄພຄຸກຄາມຫຼາຍເທົ່າໃດ ກໍ່ຍິ່ງເຮັດໃຫ້ມີໂອກາດທີ່ຈະກວດຈັບໄພຄຸກຄາມໄດ້ສູງຫຼາຍຂຶ້ນເທົ່ານັ້ນ ເຮັດໃຫ້ສາມາດປ້ອງກັນເເຮັກເກີໄດ້ ກ່ອນທີ່ຈະເຂົ້າມາແຊກຊຶມໃນລະບົບ.

    ເປົ້າໝາຍຂອງ Defense in Depth ແມ່ນການເຮັດໃຫ້ໄລຍະເລີ່ມຕົ້ນຂອງການເຈາະລະບົບຂອງແຮັກເກີເປັນໄປໄດ້ຍາກ ບໍ່ວ່າຈະເປັນການຈໍາກັດບໍ່ໃຫ້ການໂຈມຕີກະຈາຍຕົວອອກໄປ  ຫຼື ເຮັດໃຫ້ຂະບວນການໂຈມຕີເກີດຂຶ້ນຊ້າລົງ ຈົນສາມາດກວດຈັບ ແລະ ຮັບມືໄດ້ທັນເວລາ ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ຈໍາເປັນຕ້ອງອາໄສເຕັກໂນໂລຊີຫຼາຍຢ່າງເຂົ້າມາຊ່ວຍ ເຊັ່ນ: NGFW, IPS, SISM, Vulnerability Management ລວມທັງຕ້ອງມີການພິສູດຕົວຕົນ ແລະ ກຳນົດສິດທິໃນການໃຊ້ງານທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເໝາະສົມ

    2.      ຕິດຕັ້ງລະບົບກວດຈັບ ແລະ ເຝົ້າລະວັງທີ່ມີປະສິດທິພາບ

    ການເຝົ້າລະວັງສິ່ງຕ່າງໆ ທີ່ເກີດຂຶ້ນເທິງລະບົບເຄືອຂ່າຍຢ່າງໃກ້ຊິດ ຊ່ວຍໃຫ້ສາມາດລະບຸສັນຍານຂອງການໂຈມຕີ APT ໄດ້ຕັ້ງແຕ່ເລີ່ມຕົ້ນ  ຊຶ່ງສັນຍານເຫຼົ່ານີ້ສາມາດສັງເກດໄດ້ຈາກການໃຊ້ງານທີ່ຜິດປົກກະຕິ, ນອກຈາກນີ້ ການເຝົ້າລະວັງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ຍັງຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຂອງທີ່ຈະເກີດການຍົກລະດັບສິດທິ (Privilege Escalation), ການໂຈມຕີໃນໄລຍະຍາວ ແລະ ຊ່ວຍໃນເລື່ອງຂອງການເກັບຫຼັກຖານໃນກໍລະນີທີ່ເກີດການໂຈມຕີຂຶ້ນໄດ້ອີກດ້ວຍ.

    3.      ໃຊ້ບໍລິການ Threat Intelligence

    ມີຜູ້ໃຫ້ບໍລິການຫຼາຍລາຍ ທີ່ໃຫ້ບໍລິການ Threat Intelligence ໃນການຊ່ວຍກວດຈັບການໂຈມຕີແບບ Zero – day Exploits ແລະ Unknown Malware ໂດຍອາໄສ ການສັງລວມຂໍ້ມູນຈາກຫຼາຍແຫຼ່ງທີ່ມາ ເພື່ອນຳມາວິເຄາະ ແລະ ກັ່ນຕອງ ໃນການສ້າງເປັນຂໍ້ມູນທີ່ສາມາດນໍາໄປໃຊ້ຕໍ່ຍອດ ໃນການຕອບສະໜອງຕໍ່ການໂຈມຕີທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນໄດ້ ຊຶ່ງຂໍ້ມູນນີ້ຊ່ວຍໃຫ້ຝ່າຍ IT Security ເຂົ້າໃຈເຖິງພາບລວມຂອງໄພຄຸກຄາມທີ່ອົງກອນຂອງຕົນເອງກຳລັງປະສົບຢູ່ ເຮັດໃຫ້ສາມາດລະບຸ ແລະ ບົ່ງຊີ້ຄວາມສ່ຽງ ຫຼື ໄພຄຸກຄາມທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນໄດ້ລ່ວງໜ້າ.

    4.      ຈັດຝຶກອົບຮົມເພື່ອເພີ່ມຄວາມຮັບຮູ້ທາງດ້ານຄວາມປອດໄພ

    ຄົນຖືວ່າເປັນຈຸດອ່ອນທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດຂອງລະບົບຄວາມປອດໄພ ການເຮັດໃຫ້ພະນັກງານພາຍໃນອົງກອນເອົາໃຈໃສ່ຮູ້ເຖິງຄວາມສຳຄັນຂອງການຮັກສາຄວາມປອດໄພທາງໄຊເບີ (Cyber Security) ສາມາດຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຂອງການເປັນຊ່ອງທາງໃຫ້ແຮັກເກີແຊກຊຶມເຂົ້າມາໄດ້ເປັນຢ່າງດີ ລວມທັງການຝຶກແອບພະນັກງານໃຫ້ກຽມພ້ອມຮັບມືກັບໄພຄຸກຄາມໃນຮູບແບບຕ່າງໆ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເມື່ອເກີດເຫດການຈິງ ພະນັກງານສາມາດແຈ້ງເຕືອນຝ່າຍ IT Security ໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ ແລະ ສາມາດຕອບສະໜອງຕໍ່ການໂຈມຕີໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ.

    5.      ວາງແຜນສຳລັບຮັບມືກັບເຫດການຕ່າງໆ ທີ່ອາດຈະເກີດຂື້ນ

    ເຖິງແມ່ນວ່າອົງກອນຈະໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີທີ່ດີ ແລະ ແພງທີ່ສຸດ ໃນການປ້ອງກັນການໂຈມຕີ ແຕ່ຖ້າຍັງຂາດຂະບວນການ ແລະ ແຜນງານໃນການຮັບມືກັບໄພຄຸກຄາມ ກໍ່ຈະເຮັດໃຫ້ເຕັກໂນໂລຊີທີ່ໃຊ້ງານຢູ່ບໍ່ສາມາດສະແດງຄວາມສາມາດອອກມາໄດ້ຢາງເຕັມປະສິດທິພາບ. ອົງກອນຄໍານຶງໄວ້ສະເໝີວ່າ ລະບົບເຄຶອຂ່າຍຂອງຕົນຕ້ອງຖືກໂຈມຕີຢ່າງແນ່ນອນ ແຕ່ວ່າຈະເປັນເມື່ອໃດເທົ່ານັ້ນເອງ. ດັ່ງນັ້ນ, ການມີແຜນຮັບມືກັບເຫດການທີ່ຈະເກີດຂຶ້ນ (Incident Response) ສາມາດຊ່ວຍໃຫ້ປ້ອງກັນການໂຈມຕີ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມເສຍຫາຍ ແລະ ສະກັດກັ້ນບໍ່ໃຫ້ຂໍ້ມູນສຳຄັນຮົ່ວໄຫຼອອກຈາກອົງກອນໄດ້ທັນເວລາ ຊຶ່ງຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຕໍ່ຊື່ສຽງທີ່ຈະຕາມມາໃນພາຍຫຼັງໄດ້ອີກດ້ວຍ.

    Credit: Andrey Popov/ShutterStock

    ການເກັບສັງລວມຫຼັກຖານດິຈິຕອນ ( Digital Forensics) ເປັນອີກໜື່ງຂະບວນການສຳຄັນທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ຝ່າຍ IT Security ສາມາດລະບຸຊ່ອງໂຫວ່ຂອງລະບົບ ເພື່ອປ້ອງກັນການເກີດເຫດການຮູບແບບເກົ່າຊໍ້າໃນອານາຄົດໄດ້.

    ເອກະສານອ້າງອີງ:

    1. https://www.techtalkthai.com/5-tips-to-prevent-advanced-persistent-threats/

    2. http://www.csoonline.com/article/3061406/advanced-persistent-threats/5-tips-for-defending-against-advanced-persistent-threats.html

  • ເຄັດລັບການນໍາໃຊ້ໂທລະສັບມືຖື ໃຫ້ມີອາຍຸການໃຊ້ງານດົນຂຶ້ນ

    ເຄັດລັບການນໍາໃຊ້ໂທລະສັບມືຖື ໃຫ້ມີອາຍຸການໃຊ້ງານດົນຂຶ້ນ

    ໂທລະສັບມືຖືສະມາດໂຟນ (Smartphone) ເປັນສິ່ງໜຶ່ງທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ຂອງຄົນຍຸກ ICT ເພາະໂທລະສັບມືຖືດັ່ງກ່າວນັ້ນ ປຽບເໝືອນອະໄວຍະວະໜຶ່ງທີ່ສໍາຄັນຂອງຄົນເຮົາ ທີ່ຊ່ວຍໃນການບໍລິຫານຈັດການກັບຊີວິດໃຫ້ງ່າຍຂຶ້ນກ່ວາເກົ່າ. ດັ່ງນັ້ນ, ບໍ່ວ່າເຮົາຈະໄປໃສກໍ່ຕ້ອງມີຕິດໂຕໄວ້ຕະຫຼອດເວລາ, ແຕ່ທ່ານຮູ້ບໍ່ວ່າໃນແຕ່ລະເຄື່ອງມີອາຍຸການໃຊ້ງານທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ແລະ ຂຶ້ນກັບຜູ້ໃຊ້ວ່າຈະສາມາດບໍາລຸງຮັກສາ ໃຫ້ໂທລະສັບມືຖືຂອງຕົນເອງສາມາດໃຊ້ງານໄດ້ຍາວນານເທົ່າໃດ, ຖ້າທ່ານຢາກໃຫ້ໂທລະສັບມືຖືຂອງທ່ານຢູ່ກັບທ່ານດົນຂຶ້ນ ເຮົາມີຄໍາແນະນໍາດີໆດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້:

    1. ລຶບແອັບພິເຄຊັ່ນເກົ່າຖິ້ມ: ຖ້າແອັບພິເຄຊັ່ນ (Application) ທີ່ບໍ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ແລ້ວ ກໍ່ໃຫ້ລຶບຖິ້ມເພາະຈະຊ່ວຍໃນການເພີ່ມໜ່ວຍຄວາມຈຳ ແລະ ປະສິດທິພາບຂອງໂທລະສັບມືຖື;
    2. ເປີດນໍາໃຊ້ຮູບແບບປະຢັດພະລັງງານ: ສາມາດສາກແບັດເຕີຣີ (Battery) ໄດ້ໄວຂື້ນ ແຕ່ແອັບພິເຄຊັ່ນ ທີ່ໃຊ້ງານຈະຊ້າລົງ ຊຶ່ງອາດຈະບໍ່ໄດ້ຮັບແຈ້ງເຕືອນອີເມວ ຫຼື ອັບເດດອັດຕະໂນມັດ ລວມທັງຄຸນສົມບັດ ທີ່ໃຊ້ງານໃນເບື້ອງຫຼັງຈະຢຸດການເຮັດວຽກ ຫຼື ເຮັດວຽກຊ້າລົງ;
    3. ເປີດຮູບແບບເຄື່ອງບິນ: ໃນກໍລະນີ ທີ່ຢູ່ໃນສະຖານທີ່ ທີ່ບໍ່ມີສັນຍານໃຫ້ເປີດຮູບແບບເຄື່ອງບິນ ຈະຊ່ວຍປະຢັດແບັດເຕີຣີໄດ້ດີ;
    4. ການຈັດເກັບໂທລະສັບມືຖື: ນໍາໃຊ້ເຄສ (Case) ໂທລະສັບມືຖື ທີ່ມີແນວປິດບ່ອນສາກແບັດເຕີຣີ ເພາະຈະຊ່ວຍກັນຝຸ່ນ ແລະ ຄວາມຊື່ນໄດ້ ໃນເວລາທີ່ເຮົາຈັດເກັບມືຖືໃນກະເປົ໋າ ຫຼື ບ່ອນອື່ນໆ;
    5. ການຮັກສາຄວາມສະອາດໂທລະສັບມືຖື: ຄວນໃຊ້ສະເພາະແພສຳລີແຫ້ງໃນການທຳຄວາມສະອາດໂທລະສັບມືຖື;
    6. ຢຸດອັບເດດຊ໋ອບແວ: ຕ້ອງຮູ້ວ່າຕອນໃດຄວນຢຸດອັບເດດຊ໋ອບແວ ເພາະຜູ້ໃຫ້ບໍລິການໂທລະສັບມືຖືຈະໃຫ້ການອັບເດດຊ໋ອແວບພຽງແຕ່ 2 ຮຸ່ນ ເທົ່ານັ້ນ, ຖ້າມືຖືເກົ່າກວ່ານັ້ນ ເຖິງແມ່ນວ່າຈະອັບເດດຊ໋ອບແວໄດ້ ແຕ່ແອັບພິເຄຊັ່ນບາງໂຕອາດຈະນໍາໃຊ້ໄດ້ບໍ່ດີເທົ່າທີ່ຄວນ;
    7. ປິດໂທລະສັບມືຖື: ຄວນປິດໂທລະສັບມືຖືໄວ້ຫຼາຍໆນາທີ ເພື່ອໃຫ້ໂທລະສັບມືຖືໄດ້ພັກຜ່ອນ ອາທິດລະຄັ້ງຈະຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ອາຍຸການໃຊ້ງານຂອງໂທລະສັບມືຖືດົນຂຶ້ນ;
    8. ບໍ່ສາກໂທລະສັບມືຖືຫຼາຍເກີນໄປ: ໂທລະສັບມືຖືສາມາດບອກກ່ຽວກັບອາຍຸແບັດເຕີຣີ, ການສາກແບັດເຕຣີຄັ້ງສຸດທ້າຍເມື່ອໃດ ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາບໍ່ສາກໂທລະສັບຫຼາຍຈົນເກີນໄປ;
    9. ບໍ່ປ່ອຍໃຫ້ແບັດເຕີຣີເຕັມ 100% ຕະຫຼອດເວລາ: ເມື່ອແບັດເຕັມ 100% ຢູຕະຫຼອດເວລາ ແມ່ນບໍ່ມີຜົນດີຕໍ່ໂທລະສັບມືຖື;
    10. ບໍ່ຄວນສາກໂທລະສັບມືຖືຂ້າມຄືນ: ເພາະຖ້າແບັດເຕີຣີເຕັມແລ້ວສາກຕໍ່ ຈະເຮັດໃຫ້ສູນເສຍແບັດເຕີຣີໄປລ້າໆ;
    11. ບໍ່ຄວນສາກໂທລະສັບມືຖືໄວ້ໃກ້ບ່ອນນອນ: ໂທລະສັບມືຖືຈະຮ້ອນຂຶ້ນໃນເວລາສາກແບັດເຕີຣີ ມັນສາມາດສ້າງເປວໄຟໄດ້ຖ້າສຽບສາຍສາກບໍ່ແໜ້ນ ຫຼື ສາຍໄຟຂາດ;
    12.  ຢ່າປ່ອຍໄຫ້ແບັດເຕີຣີໝົດ: ຄວນສາກແບັດເຕີຣີຕອນທີ່ຍັງປະມານ 30%, ແຕ່ຖ້າສາກໃຫ້ມັນເຕັມ 100% ຢູ່ຕະຫຼອດເວລາ ຈະເຮັດໃຫ້ໂທລະສັບສາກໄຟເຂົ້າໄດ້ຍາກຂຶ້ນ;
    13. ບໍ່ຄວນຫຼິ້ນໂທລະສັບມືຖືໃນຂະນະກຳລັງສາກ: ຈະເຮັດໃຫ້ສາກເຂົ້າຊ້າ ແລະ ແບັດເຕີຣີໝົດໄວຕອນທີ່ເຊົາສາກ;
    14. ຄວນເກັບໂທລະສັບມືຖືໄວ້ບ່ອນອຸນຫະພູມເໝົາະສົມ: ບໍ່ເກັບໄວ້ບ່ອນທີ່ອຸນຫະພູມ ສູງເກີນໄປ ຫຼື ຕໍ່າເກີນໄປ ເພາະອາດຈະເຮັດໃຫ້ໂທລະສັບມືຖືເສຍຫາຍໄດ້;
    15. ຕິດຟິມກັນແຕກ ແລະ ເຄສກັນກະທົບ: ເພື່ອຮັກສາໜ້າຈໍໂທລະສັບມືຖືບໍ່ໃຫ້ແຕກ ເພາະການປ່ຽນໜ້າຈໍໂທລະສັບມືຖືໃໝ່ມີລາຄາແພງ ຫຼື ປ່ຽນມາອາດບໍ່ດີຄືຈໍເກົ່າ;
    16. ໃຊ້ພາບພື້ນຫຼັງເປັນສີດຳ: ຈະຊ່ວຍປະຢັດແບັດເຕີຣີໄດ້, ບໍ່ຄວນໃຊ້ພາບເຄື່ອນໄຫວ ເພາະສິ້ນເປືອງແບັດເຕີຣີ;
    17. ໃຊ້ລະບົບລ໋ອກຫນ້າຈໍ:  ນອກຈາກຈະຊ່ວຍປ້ອງກັນຄວາມປອດໄພແລ້ວ ຍັງປ້ອງກັນການເປີດນໍາໃຊ້ແອັບຕ່າງໆໃຊ້ໂດຍບໍ່ຕັ້ງໃຈ ລວມທັງການໂທອອກອີກດ້ວຍ;
    18. ຕັ້ງໄລຍະເວລາລ໋ອກຫນ້າຈໍໃຫ້ສັ້ນ: ຕັ້ງໄວ້ປະມານ 15-30 ວິນາທີ ເພາະຈະຊ່ວຍໃຫ້ໂທລະສັບໄດ້ພັກຜ່ອນຫຼາຍຂື້ນ ແລະ ຊ່ວຍປະຢັດແບັດເຕຣີອີກດ້ວຍ;
    19. ພະຍາຍາມຝຶກໃຫ້ຕົນເອງ Check ຫນ້າຈໍໜ້ອຍລົງ: ເພາະນັກວິໄຈໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າ ຄົນທົ່ວໄປຈະ Check ຫນ້າຈໍມື້ລະ 150 ຄັ້ງ ຊຶ່ງແຕ່ລະຄັ້ງທີ່ check ເບິ່ງ ຈະສຶ້ນເປືອງແບັດເຕີຣີຄັ້ງລະ 0,01%;
    20. ປິດການໃຊ້ລະບຸຕຳແໜ່ງ: ເພາະມັນກິນແບັດເຕີຣີຫຼາຍ ເພາະຫຼາຍແອັບຕ້ອງການໃຊ້ຕຳແໜ່ງຂອງໂທລະສັບມືຖື.

    ເປັນແນວໃດກັບ 20 ຄໍາແນະນໍາ ທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ໂທລະສັບມືຖືຂອງທ່ານ ມີອາຍຸການໃຊ້ງານທີ່ດົນຂຶ້ນ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອວ່າ ໃນ 20 ຂໍ້ ດັ່ງກ່າວນັ້ນ ທຸກທ່ານສາມາດເຮັດໄດ້ດ້ວຍຕົວເອງ ເພື່ອເພີ່ມປະສິດທິພາບໃນການນໍາໃຊ້ໂທລະສັບມືຖືໃຫ້ດີຂຶ້ນ.

    ຂໍ້ມູນອ້າງອິງ:

    1. https://youtu.be/WaZm-LF6aSY